Waarom alle leiders "hoop" centraal in hun crisiscommunicatie moeten plaatsen

• De voor collectieve uitdagingen voor de wereld van de laatste hebben sterke voorbeelden van leiderschap opgeleverd.

• Sterke leiders hebben boodschappen uitgestuurd die een diep gevoel van hoop geven, zodat mensen een uitweg uit de wanhoop zien.

• In de geschiedenis hebben we al gezien dat hoop belangrijk is om uit de ellende te geraken, en dat kan worden gezien in verschillende vormen van leiderschap, van wereldleiders tot kleine gemeenschappen.

Recente gebeurtenissen hebben aangetoond dat het huidige decennium bijzonder brutaal is geweest. De huidige generaties worden immers bedreigd door een wereldwijde pandemie, een urgente klimaatcatastrofe en een ontsporend conflict in Oekraïne dat zich op het kruispunt van grote wereldmachten bevindt.

Maar zelfs in dergelijke tegenspoed zijn er lessen te trekken die toekomstige generaties ertoe kunnen aansporen anders en beter te handelen. Centraal in dit denkbeeld staat het belang om hoop uit te stralen en in te boezemen.

Het vermogen om in de meest ongunstige situaties hoopvol te blijven, is een unieke eigenschap die de beste voorbeelden in leiderschap, vastberadenheid, veerkracht en aanpassingsvermogen heeft voortgebracht. Omdat hoop mensen in beweging zet, stimuleert zij opmerkelijke reacties van gewone mensen in buitengewone situaties.

Hoe hoop leiders zin geeft

Tragische omstandigheden dagen ons uit om onze manier van denken te herzien. Nood kan ons dwingen diep in onze psyche te graven om moreel juist te handelen en onze invloed aan te wenden voor het grotere goed.

De laatste tijd is de kracht van hoop in de praktijk gebleken: mensen worden gedreven door een gemeenschappelijk doel, er ontstaan nieuwe gemeenschappen en leiderschap krijgt een nieuwe vorm.

Hoop in leiderschap

Het paradigma van het leiderschap is een interessant voorbeeld, aangezien nieuwe stijlen zich in real time ontrollen tegen de achtergrond van nieuwe en uitdagende omstandigheden, via stemmen die hoopvolle boodschappen geven.

Het gaat er niet alleen om wat er gezegd wordt, maar ook hoe, tegen wie en waar.

Arnold Schwarzenegger's virale "vertel de waarheid" video en boodschap aan Poetin na het uitbreken van de oorlog in Oekraïne is een goed voorbeeld. De zinnen "Er gebeuren dingen in de wereld die voor jullie verborgen zijn gehouden, vreselijke dingen die jullie zouden moeten weten" bleken een krachtig en eenvoudig narratief dat de wereld deed nadenken.

De les die uit dergelijke voorbeelden kan worden getrokken is eenvoudig: handel en gebruik uw invloed om hoop te bieden; wees authentiek en niet bang voor een onconventionele aanpak.

Hoop in het aangezicht van tegenspoed

De geschiedenis heeft ons geleerd dat hoop diep verankerd is in de menselijke ervaring, ook al kunnen crises, in hun ergste geval, ons dit gevoel van vertrouwen ontnemen; sombere vooruitzichten en onzekerheid kunnen de mensheid in een vicieuze cirkel brengen.

De Tweede Wereldoorlog is een voorbeeld. De onderliggende strategie was om het moreel van de burgers meedogenloos te verpletteren, zodat degenen die gebombardeerd werden hun hoop en strijdlust zouden opgeven. Hoewel veel gebouwen werden verwoest en de bombardementen talloze slachtoffers eisten, bleef er hoop aan beide zijden van de frontlinie. Bomaanslagen werden al snel deel van de dagelijkse realiteit van mensen.

Wanneer de hoop in tijden van crisis een dreun krijgt, kunnen mensen zich overweldigd voelen door een gevoel van machteloosheid en de controle over hun leven te verliezen. Op dat moment is er dringend behoefte aan solide leiderschap om de hoop levend te houden.

Dat leiderschap kan simpel zijn als de jongere generatie opstaat om de oudere generaties een gevoel van saamhorigheid en hoop voor de toekomst te geven.

Tijdens de pandemie keken we naar de wereldleiders om die hoop te geven en sommigen deden dat beter dan anderen. Eerlijkheid, empathie en het vermogen om een emotionele band te smeden waren gemeenschappelijke factoren bij degenen die daarin slaagden.

Zo toonde de Nieuw-Zeelandse premier Jacinda Ardern aan dat het dringend nodig was om op te treden met autoriteit en menselijkheid. Dat was een sterke oproep en hoopvol bericht. Die reactie wekte bij de meeste politieke leiders een ongekende steun op.

Hoop voor onze planeet

Hoop en, tot op zekere hoogte, angst zorgen ervoor dat de mens vastbesloten is om het juiste te doen voor de planeet, ook al lijkt de vooruitgang trager te gaan dan wat zou moeten in een dergelijke urgente situatie. Mensen hebben een aangeboren verlangen om te evolueren en te ontwikkelen en niet louter te overleven.

Toen Sir David Attenborough de wereldleiders toesprak op COP26 (de conferentie van de Verenigde Naties over klimaatverandering, Glasgow, 2021) over de gevaarlijke manier waarop de aarde opwarmt, vonden zijn woorden weerklank door zijn authenticiteit, passie en vermogen om een gevoel van urgentie over te brengen via krachtige storytelling. Zijn woorden over de vraag of het te laat is om de klimaatverandering te stoppen - "Als we door alleen te werken krachtig genoeg zijn om onze planeet te destabiliseren, dan zijn we door samen te werken zeker krachtig genoeg om haar te redden" - is een boodschap van hoop voor de mensheid die tot actie aanzet.

Mensen willen onbewust iets goeds nalaten. Welk effect bepaalde maatregelen hebben, is echter niet meteen duidelijk. Uiteindelijk zal iedereen op zijn minst een klein verschil in de wereld gemaakt hebben.

Door een gevoel van hoop te behouden en te stimuleren, zullen we allemaal geneigd zijn om een rol te spelen om grotere uitdagingen aan te gaan. Op macroniveau zorgen deze veranderingen niet alleen voor stabiliteit en voorspelbaarheid, maar ook voor groei, welzijn en welvaart.

Blijvende hoop

Er zullen momenten zijn waarop wij de controle dreigen te verliezen wanneer wij op anderen moeten vertrouwen om een positief verschil te maken. Maar hoop blijven koesteren is geen strategie op zich. Hoop is geen wondermiddel om mensen zich op korte termijn beter te laten voelen. Het is eerder een bijproduct dat ontstaat wanneer je een positief verschil maakt in het leven van mensen die je vertrouwen.

De gecombineerde inspanningen van het bedrijfsleven en het maatschappelijk middenveld worden sterk ondergewaardeerd en onderschat. Veel bedrijven zijn geïnspireerd door de 1% Pledge, geïntroduceerd door Marc Benioff van Salesforce. De Pledge is gebaseerd op een eenvoudig idee: maak gebruik van technologie, mensen en middelen om gemeenschappen over de hele wereld te verbeteren.

Salesforce noemt deze geïntegreerde filantropische aanpak het 1-1-1 model. Dit betekent dat Salesforce 1% van zijn inkomsten, 1% van zijn diensten en 1% van de tijd van zijn werknemers besteedt om verandering en groei een impactvolle boost te geven in hun directe omgeving. In de afgelopen twintig jaar heeft Salesforce meer dan 240 miljoen dollar gegeven, 3,5 miljoen uur aan gemeenschapswerk gedaan en productdonaties gedaan aan meer dan 39.000 non-profitinstellingen en onderwijsinstellingen. Bovendien inspireerde Salesforce vele andere bedrijven over de hele wereld om hetzelfde te doen.

Zowel in als buiten een crisis is het onze morele plicht om hopeloze situaties om te buigen in hoop. Dat is leiderschap en we zien het in vele vormen: bij wereldleiders en door eenvoudige gebaren van de gemeenschap.

Een belangrijke les voor al wie leiding wil geven, is om in moeilijke tijden uit de schaduw te treden en van het platgetreden pad af te wijken om moedig te zijn en een boodschap van hoop te omarmen om anderen hun diepste angsten te zien overstijgen.